Skład i łamanie książki to bardzo ważny proces podczas jej tworzenia. Kiedy otworzymy dowolną książkę widzimy, że ma ona swój ściśle ustalony porządek i kolejność następujących po sobie stron, sekcji, rozdziałów. Kolejność ta nie jest przypadkowa i dobry operator DTP zajmujący się składem i łamaniem publikacji powinien doskonale wiedzieć jak złożyć poszczególne strony. Oprócz ponumerowanych rozdziałów, które jak wiadomo idą po kolei wg numerów, często podczas przygotowywania książki do druku spotkamy się z dedykacją, podziękowaniem od autora, słowem wstępnym, nie mówiąc już o stronie redakcyjnej, która jest obowiązkowa w każdej książce. Gdzie i w jakiej kolejności te strony ułożyć? O tym właśnie opowiemy poniżej.
Przy układaniu stron istotnym pojęciem jest wakat. Wakat jest to po prostu pusta, niezadrukowana strona. Wakatami są często drugie strony czwórki tytułowej książki oraz strony przedtytułowe rozdziałów i wypadają zawsze na stronie lewej (tzw. strona verso), ale o tym za chwilę. A skoro już wspomnieliśmy o czwórce tytułowej, to warto wyjaśnić co to takiego. Każda książka rozpoczyna się od czwórki tytułowej, w jej skład wchodzą następujące strony:
- Strona przedtytułowa, prawa, tzw. szmuctytuł – strona, na której znajduje się tylko tytuł książki, pisany zwykłą, niezbyt dużą czcionką oraz ewentualnie autor. Jeśli tytuł jest długi, należy zapisać na stronie przedtytułowej jego skróconą formę.
- Strona kontrtytułowa, lewa, (będąca wakatem lub frontypisem) – przeważnie pusta, ewentualnie może współgrać ze stroną trzecią np. poprzez zdjęcie autora, spis jego dzieł, tytuł serii wydawniczej, zapowiedzi itp., może też zawierać ozdobną ilustrację – jeśli nie jest pusta, nosi nazwę frontyspis.
- Strona tytułowa, prawa – jest to właściwa strona tytułowa, pisana ozdobnie, większą czcionką, zawiera także autora a także opcjonalnie rok i miejsce wydania, nazwę i logo wydawnictwa oraz numer wydania.
- Strona redakcyjna, lewa – strona zawierająca najwięcej informacji takich jak: numer ISBN, nazwiska osób współtworzących książkę (redaktorów, grafików, recenzentów, tłumaczy), zastrzeżenia praw autorskich (copyright), nazwę drukarni wydającej książkę. Jeśli strona ta zostanie przeniesiona na koniec książki, wówczas nosi nazwę kolofonu.
Dalej za czwórką tytułową umieszczamy w kolejności układania podczas składu i łamania książki:
Dedykację, strona prawa – zazwyczaj na dole strony, pochyłą czcionką. Można umieścić dedykację także na stronie kontrtytułowej, choć rzadko się to stosuje. Dedykacja powinna być umieszczona zawsze na stronie prawej, czyli tzw. stronie recto.
- Wakat, strona lewa – czyli pusta strona.
- Przedmowę autora, strona prawa.
- Wakat, strona lewa.
- Podziękowania.
- Wakat, strona lewa.
- Życiorys.
- Wakat
- Materiały informacyjne, jeśli istnieją
- Wakat
- Pierwszy rozdział książki
Powyższe ułożenie składu i łamania poszczególnych stron książki z uwzględnieniem stron lewej i prawej ilustruje poniższy obrazek
